ጕጅለ ኤርትራውያን ምሁራት፡ ንጠለብ ኢትዮጵያ ኣብ ጉዳያት ቀይሕ ባሕሪ ዝሃቡዎ ግብረመልሲ

እቲ በዞም ኤርትራውያን ምሁራት ዝቐረበ ሓተታ፡ ኤርትራ ኣብ 1993 ውዱብ ሕቡራት ሃገራት ብዝተቘጻጸሮ ረፈረደም ናጽነታ ከም ዝረኸበትን ኣህጉራዊ ኣፍልጦ ዘለዎ ዶባት ከም ከም እትውንን ይገልጽ።

ቀጺሉ፡ እቲ ንዂናት ኢትዮ-ኤርትራ ደው ዘበለ ኣብ 2000 ዝተኸተመ ስምምዕ ኣልጀርስ፡ ነዞም ዶባት'ዚኣቶም ደጊሙ ከም ዘረጋገጸ ይሕብር'ሞ፡ "ኣብ ገማግም ባሕሪ ኤርትራ ዝቐርብ ዝዀነ ይዅን ናይ ዋንነት ሕቶ፡ ንልዑላውነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ኤርትራ ውጹእ ምስትንዓቕ እዩ፡" ክብል እቲ ሓይሊ ዕማም የጠንቅቕ።

ብምቕጻል፡ ኣህጉራዊ ሕጊ፡ ባሕሪ-ኣልቦ ዝዀና ሃገራት መሰል ተጠቃምነት ባሕሪ ከም ዘለወን ከም ዘረጋግጽ፣ እንተዀነ፡ ኣብ ልዕሊ ግዝኣታት ገማግም ባሕሪ መሰል ዋንነት ኣይህብን ክብል ይገልጽ።

እቲ መጽናዕታዊ ሓተታ፡ ዓንቀጽ 125 ሕቡራት ሃገራት፡ ኢትዮጵያ ተጠቃምነት ባሕሪ ምእንቲ ክትረክብ ምስ ከም ኤርትራ ዝኣመሰላ ሃገራት ክትዘራረብ ከም ዘለዋ ከም ዝደንገገ ብምውካእ፡ "ኢትዮጵያ ተጠቃምነት ባሕሪ ክትረክብ መሰል ኣለዋ፣ ኣብ ልዕሊ ዝዀነ ክፋል መሬት ኤርትራ ግን ዋንነት የብላን፡" ይብል።

ሰበስልጣን ኢትዮጵያ ቀጥታዊ ኣፍደገ ባሕሪ ዘይምህላው፡ ንቝጠባዊ ድሕነት እታ ሃገር ኣብ ሓደጋ ዘእቱ እዩ ክብሉ ከም ዝምጕቱ ዝገለጸ እቲ ጸብጻብ፡ እቲ ሓይሊ ዕማም ነዚ ብተደጋጋሚ ዝቐረበ ኣበሃህላ ዝድግፍ መርትዖ ከም ዘይረኸበ ይሕብር።

"ኢትዮጵያ፡ ወደባት ኤርትራ ከይተጠቕመት ካብ 1998 ክሳዕ 2018 ክልተ ኣሃዝ ቍጠባዊ ዕብየት ኣመዝጊባ እያ፡" ክብል ዘመልከተ እቲ ጸብጻብ፡ ኢትዮጵያ ዛጊት ብጅቡትን ካልኦት ጐረባብቲ ወደባትን ኣቢላ ንግዳዊ ጉዳያታ ከም እተካይድ ይሕብር።

ቀንዲ ጸጥታዊ ብድሆታት ኢትዮጵያ ካብ ዘቤታዊ ግጭታት ዝምንጩ እምበር፡ ባሕሪ ኣልቦ ብምዃና ከም ዘይኰነ ብምጕላሕ፡ "ስትራተጅያዊ ጸገም ኢትዮጵያ፡ ካብ ስእነት ገማግም ባሕሪ ዘይኰነ፡ ካብ ሕዱር ውሽጣዊ ግጭታትን ምምሕደራዊ ብድሆታትን ዝመጽአ እዩ፡" ይብል።

ጻውዒት ንዘተ፡ ኣብ ክንዲ ምትፍናን

እቲ ሓይሊ ዕማም ቀይሕ ባሕሪ ዝተባህለ ጕጅለ ምሁራት ኤርትራውያን፡ ኣብ ክንዲ ናብ ግጭት ዘምርሕ መግለጺታት ምጥቃም፡ ዲፕሎማስያዊ ዝርርብ ክካየድ ጸዊዑ። እዞም ዝስዕቡ መሰረታውያን ዝበሎም ለበዋታት ድማ ኣቕሪቡ፤

እቲ ጽሑፍ ኣብ መወዳእታ፡ ጉዳያት ኣፍደገ ባሕሪ ዝወለዶ ወጥሪ ይቕጽል ከም ዘሎ ብምሕባር፡ ኣብዚ ዞባ ዘሎ ድፕሎማስያዊ ብዅረት፡ ዝያዳ ዘይምርግጋእ ከስዕብ ከም ዝኽእል ስክፍታታቱ ገሊጹ።

እዞም ጕጅለ ኤርትራውያን ምሁራት፡ ነዚ 86 ገጻት ዝሓዘ መጽናዕታዊ ሓተታ፡ ናብ ዝተፈላለያ መራኸቢ ብዙሓንን ጸለውቲ ሰባትን ዘርጊሖም መብርሂታት እናሃብሉ ይርከቡ።